Gia công CNC là một trong những phương pháp gia công hiện đại, mang lại độ chính xác cao và nâng cao năng suất sản xuất. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành, máy CNC có thể gặp phải nhiều lỗi gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, thời gian gia công và an toàn lao động. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ liệt kê 12 lỗi gia công CNC thường gặp, phân tích nguyên nhân chi tiết và hướng dẫn cách khắc phục hiệu quả để giúp bạn đảm bảo quy trình gia công ổn định và tối ưu hơn.
Tổng hợp 12 lỗi gia công CNC thường gặp trong ngành cơ khí
Trong ngành cơ khí chính xác, những lỗi này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như lỗi kỹ thuật, sai số trong lập trình, sự cố từ hệ thống điều khiển hoặc ảnh hưởng của môi trường làm việc. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, những lỗi này có thể gây thiệt hại lớn về chi phí, thời gian và chất lượng sản phẩm. Cùng Adobus tìm hiểu các lỗi thường gặp trong gia công CNC bên dưới:
Máy CNC đang chạy bị dừng lại đột ngột
Lỗi này xảy ra khi máy CNC đột ngột ngừng hoạt động trong khi gia công, gây gián đoạn quy trình sản xuất. Nguyên nhân của lỗi này có thể xuất phát từ:
- Máy tính bị tắt hoặc chế độ ngủ đông được kích hoạt: Điều này làm gián đoạn kết nối giữa máy tính điều khiển và máy CNC, khiến máy dừng hoạt động.
- Card điều khiển bị hỏng hoặc mất kết nối với card PCI: Nếu card điều khiển không hoạt động đúng cách, máy CNC sẽ không nhận được tín hiệu điều khiển, dẫn đến tình trạng ngừng đột ngột.
- Lỗi phần mềm hoặc hệ thống cấp điện không ổn định: Phần mềm điều khiển bị lỗi hoặc nguồn điện cung cấp không ổn định cũng có thể gây ra tình trạng này.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra lại máy tính điều khiển, tắt chế độ ngủ đông để đảm bảo kết nối liên tục với máy CNC.
- Nếu card điều khiển bị hỏng, cần thay thế bằng một card mới để đảm bảo tín hiệu điều khiển ổn định.
- Kiểm tra hệ thống nguồn điện, đảm bảo máy CNC được cấp điện ổn định và không bị gián đoạn.
Spindle CNC không quay
Spindle là bộ phận quan trọng của máy CNC, có nhiệm vụ quay dụng cụ cắt để thực hiện quá trình gia công. Khi spindle không quay, có thể do các nguyên nhân sau:
- Nguồn điện bị gián đoạn: Nếu nguồn cấp điện không đủ hoặc bị mất kết nối, spindle sẽ không thể hoạt động.
- Dây kết nối bị lỏng hoặc hỏng: Nếu dây dẫn bị lỏng, hỏng hoặc bị đứt, tín hiệu không truyền được đến spindle, khiến nó không quay.
- Spindle quá nóng hoặc gặp lỗi cơ khí như kẹt vòng bi: Nếu spindle hoạt động quá lâu mà không có hệ thống làm mát phù hợp, có thể dẫn đến quá nhiệt và ngừng hoạt động. Ngoài ra, nếu vòng bi trong spindle bị kẹt hoặc hỏng, nó cũng không thể quay.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra dây nguồn và dây kết nối, đảm bảo không có sự cố nào xảy ra.
- Tắt máy CNC, đợi biến tần tắt hẳn rồi khởi động lại để khắc phục lỗi tạm thời.
- Kiểm tra hệ thống làm mát, vệ sinh hoặc thay mới nếu cần để tránh tình trạng quá nhiệt.
- Nếu vòng bi bị hỏng, cần thay mới để spindle có thể hoạt động trơn tru.
Trục chính máy CNC gây ra tiếng ồn lớn
Tiếng ồn lớn từ trục chính có thể ảnh hưởng đến hiệu suất gia công cũng như tuổi thọ của máy. Nguyên nhân có thể là:
- Bệ máy không vững hoặc sàn đặt máy không bằng phẳng: Nếu máy CNC không được đặt trên một bề mặt ổn định, trục chính có thể rung lắc và gây ra tiếng ồn.
- Ổ bi trong trục chính bị hỏng hoặc hệ thống làm mát bị tắc nghẽn: Nếu ổ bi bị mòn hoặc vỡ, trục chính sẽ không quay mượt mà và tạo ra tiếng ồn bất thường. Hệ thống làm mát bị tắc nghẽn cũng có thể làm tăng nhiệt độ và ảnh hưởng đến vòng bi.
Cách khắc phục:
- Đặt máy trên một bề mặt bằng phẳng, đảm bảo chân máy vững chắc để tránh rung động.
- Kiểm tra và thay ổ bi nếu chúng bị mòn hoặc vỡ.
- Kiểm tra hệ thống làm mát, vệ sinh sạch sẽ hoặc thay mới nếu cần để đảm bảo làm mát hiệu quả.
Máy CNC không hoạt động hoặc hoạt động không đúng yêu cầu
Khi máy CNC không hoạt động hoặc hoạt động không đúng như mong muốn, nguyên nhân có thể là:
- Phần mềm điều khiển bị lỗi hoặc không tương thích với hệ thống.
- Card điều khiển bị lỏng hoặc dây kết nối giữa hộp điều khiển và động cơ bị chập chờn.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra lại phần mềm điều khiển, cập nhật phiên bản mới hoặc cài đặt lại nếu cần.
- Kiểm tra kết nối card điều khiển và dây tín hiệu, vệ sinh và cắm lại chắc chắn.
- Nếu lỗi quá phức tạp, nên liên hệ với chuyên gia kỹ thuật để được hỗ trợ.
Lỗi driver máy CNC
Lỗi driver có thể khiến motor không thể hoạt động hoặc hoạt động không chính xác. Nguyên nhân phổ biến:
- Driver bị hỏng hoặc dây kết nối giữa driver và motor bị lỏng, đứt.
- Trục bị kẹt con trượt do bụi bẩn hoặc thiếu dầu bôi trơn.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra và thay driver nếu có dấu hiệu hỏng hóc.
- Kiểm tra dây kết nối và thay thế nếu cần.
- Vệ sinh con trượt, bôi trơn bằng dầu chuyên dụng hoặc thay thế nếu quá mòn.
Mâm cặp và đồ gá không kẹp chặt chi tiết
Mâm cặp và đồ gá đóng vai trò quan trọng trong việc cố định phôi gia công. Nếu chúng không giữ chặt chi tiết, có thể dẫn đến sai lệch, rung động hoặc thậm chí làm hỏng sản phẩm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến độ chính xác của gia công mà còn có thể gây nguy hiểm cho người vận hành máy.
- Áp suất thủy lực không đủ: Nếu hệ thống thủy lực không đạt đủ áp suất, mâm cặp sẽ không thể giữ chặt phôi.
- Sai số trong quá trình định vị chi tiết: Nếu chi tiết không được căn chỉnh chính xác, nó có thể bị lệch khi gia công.
- Bề mặt tiếp xúc của đồ gá và chi tiết không sạch: Bụi bẩn hoặc dầu mỡ có thể làm giảm lực kẹp, khiến phôi bị xê dịch.
- Lỗi từ hệ thống điều khiển mâm cặp: Nếu hệ thống khí nén hoặc thủy lực điều khiển mâm cặp bị lỗi, nó sẽ không hoạt động đúng cách.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra hệ thống thủy lực: Đảm bảo áp suất đủ lớn để mâm cặp hoạt động hiệu quả.
- Định vị lại chi tiết: Sử dụng phương pháp căn chỉnh phù hợp để đặt chi tiết đúng vị trí.
- Vệ sinh bề mặt tiếp xúc: Đảm bảo đồ gá và phôi không có dầu mỡ hoặc bụi bẩn trước khi kẹp.
- Kiểm tra hệ thống điều khiển: Nếu cần, sửa chữa hoặc thay mới hệ thống điều khiển thủy lực/khí nén.
Máy CNC bị rò điện
Lỗi rò điện trong máy CNC là một vấn đề nghiêm trọng, không chỉ làm gián đoạn quá trình gia công mà còn có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người vận hành. Khi phát hiện có dấu hiệu rò điện, cần nhanh chóng tìm hiểu nguyên nhân và khắc phục kịp thời.
- Dây nối đất không đảm bảo kỹ thuật: Nếu không nối đất đúng cách, điện tích dư có thể tích tụ và gây rò rỉ điện.
- Cách điện bị hỏng: Nếu dây điện hoặc linh kiện bị hư hỏng lớp cách điện, dòng điện có thể rò ra vỏ máy.
- Hệ thống điện không ổn định: Độ ẩm cao hoặc môi trường làm việc có bụi kim loại có thể khiến điện rò rỉ dễ hơn.
Cách khắc phục:
- Ngắt điện ngay khi phát hiện rò điện: Đây là bước quan trọng để đảm bảo an toàn.
- Kiểm tra và sửa chữa hệ thống nối đất: Đảm bảo dây nối đất đạt tiêu chuẩn kỹ thuật.
- Kiểm tra dây điện, hộp điện: Nếu phát hiện hỏng hóc, cần thay thế ngay.
- Duy trì môi trường làm việc khô ráo: Hạn chế độ ẩm để giảm nguy cơ rò điện.
Bơm và máy lạnh không hoạt động
Bơm và hệ thống làm lạnh đóng vai trò quan trọng trong việc giữ nhiệt độ ổn định của máy CNC, giúp kéo dài tuổi thọ của dụng cụ cắt và bảo vệ thiết bị khỏi hư hỏng. Nếu bơm hoặc máy lạnh không hoạt động, quá trình gia công có thể bị gián đoạn và ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
- Nguồn điện cấp bị lỗi hoặc không đủ công suất.
- Cầu chì bị cháy hoặc linh kiện điện tử trong hệ thống điều khiển bị hỏng.
- Mức dầu hoặc nước làm mát quá thấp, gây mất hiệu suất làm mát.
- Bơm bị kẹt hoặc động cơ bơm bị lỗi.
Cách khắc phục:
- Kiểm tra hệ thống điện và cầu chì: Nếu phát hiện lỗi, cần thay thế ngay lập tức.
- Đảm bảo mức dầu hoặc nước làm mát phù hợp: Thường xuyên kiểm tra và bổ sung nếu cần.
- Kiểm tra động cơ bơm: Nếu bơm bị kẹt, cần vệ sinh và bảo trì định kỳ.
Gãy dụng cụ cắt
Dụng cụ cắt là thành phần không thể thiếu trong gia công CNC. Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách, chúng có thể bị gãy, làm gián đoạn sản xuất và tốn kém chi phí thay thế.
- Sử dụng dao cắt không phù hợp với vật liệu gia công.
- Lực cắt quá lớn hoặc tốc độ trục chính không phù hợp.
- Dao cắt bị mòn hoặc không đủ độ cứng.
Cách khắc phục:
- Chọn dao cắt phù hợp với loại vật liệu gia công.
- Điều chỉnh tốc độ trục chính và bước tiến dao hợp lý.
- Thay mới dao cắt nếu phát hiện dấu hiệu mòn.
Bề mặt sản phẩm bị cháy hoặc biến dạng
Khi bề mặt sản phẩm bị cháy hoặc biến dạng, điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng và độ chính xác của chi tiết gia công. Điều này thường xảy ra khi quá trình cắt tạo ra nhiệt quá lớn mà hệ thống làm mát không thể giải quyết.
- Hệ thống làm mát kém hoặc dầu làm mát không phù hợp.
- Lực cắt quá lớn làm biến dạng phôi.
- Dao cắt bị cùn khiến ma sát tăng cao.
Cách khắc phục:
- Sử dụng dầu làm mát phù hợp với vật liệu gia công.
- Chọn dao cắt sắc bén, tránh sử dụng dao quá cũ.
- Điều chỉnh lực cắt phù hợp để tránh làm biến dạng phôi.
Trên đây là 12 lỗi gia công CNC thường gặp và cách khắc phục chi tiết. Việc hiểu rõ các nguyên nhân và cách xử lý sẽ giúp bạn vận hành máy CNC hiệu quả hơn, giảm thiểu thời gian chết máy và đảm bảo chất lượng sản phẩm gia công. Để tránh các lỗi này, bạn nên bảo trì máy thường xuyên, kiểm tra hệ thống điện và đảm bảo phần mềm điều khiển luôn hoạt động ổn định. Nếu gặp sự cố phức tạp, hãy liên hệ với chuyên gia hoặc đơn vị cung cấp máy để được hỗ trợ nhanh chóng.